چکیده
مشکلات اتحادیه اروپا در قانونگذاری برای هوش مصنوعی چه چیزهایی ست. آیا به زودی یک راه حل مشترک پیدا می شود؟
چهار سال است که در مورد آن می شنوید – اما قانون شاخص هوش مصنوعی اتحادیه اروپا اکنون شکل نهایی خود را پیدا کرده است.
قانونگذاران در حال حاضر درگیر مذاکرات هستند و زمان بسیار مهم است. اگر مذاکرات تا پایان سال 2023 به پایان نرسد، تصویب نهایی این قانون ممکن است تا پس از انتخاب پارلمان و کمیسیون جدید اتحادیه اروپا – تقریباً تا پایان سال آینده – معطل بماند. مهلت غیررسمی برای پایان دادن به کارها در 6 دسامبر است – اما هنوز کار زیادی برای انجام دادن وجود دارد.
سیاست گذاری در اتحادیه اروپا معمولاً سال ها طول می کشد، و در مورد قانون هوش مصنوعی، بسیاری از کارها قبل از ظهور ChatGPT در اواخر سال گذشته OpenAI انجام شد.
سیاست گذاران مجبور شده اند با چالش های جدید ناشی از محبوبیت و دامنه هوش مصنوعی مولد، که به معنای اضافه کردن برخی تغییرات لحظه آخری و قوانین جدید است، بازی کنند.
کای زنر، مشاور سیاست دیجیتال در پارلمان اروپا، اوایل این ماه گفت: «حتی برای ما که پشت میز نشستهایم، همیشه مشخص نیست [در مذاکرات] کجا هستیم، زیرا متن بسیار طولانی و پیچیده است».
بنابراین، قانونگذاران اتحادیه اروپا در مورد چه چیزی صحبت می کنند و نقاط پر چالش چه چیزهایی هستند؟
مدل های بنیادی
به نظر می رسد که مذاکره کنندگان در بسیاری از مسائل فنی پیشرفت خوبی داشته اند، اما برخی از سوالات کلیدی سیاسی هنوز مطرح هستند، مانند اینکه کدام فناوری ها به عنوان “ریسک بالا” تعریف می شوند. تا چه حد می توان از هوش مصنوعی در اجرای قانون استفاده کرد. و چگونه اتحادیه اروپا باید استارتاپ هایی را که مدل های بنیادی هوش مصنوعی تولید می کنند، تنظیم کند؟
قوانین گذران در حوزه هوش مصنوعی با چالشهای مهمی مواجه هستند، از جمله تنظیمات دقیق و بهروز قوانین، حریم خصوصی و امنیت دادهها، تبیین مسئولیت در مورد خطاها و تصمیمات نادرست هوش مصنوعی، تعارض با حقوق بشر و عدالت، فرصت برابری، مالکیت و حقوق معنوی مدلهای هوش مصنوعی، همکاری بینالمللی، تحلیل و نظارت دقیق و تطبیق با تغییرات سریع. این قوانین باید تطابق با تحولات و نیازهای روز به روز تکنولوژیک هوش مصنوعی را تضمین کنند و به حفظ حقوق و امنیت افراد و جامعه کمک کنند.
کارمه آرتیگاس، وزیر هوش مصنوعی اسپانیا که به نمایندگی از شورای اتحادیه اروپا در مذاکرات شرکت داشته است، میگوید: «با مشاهده ریسکهای سیستمی بالقوهای که این سیستمها میتوانند معرفی کنند، منطقی است که ما خواستار مقررات هستیم.
از سویی دیگر این الزامات در پیشنهادات قبلی کمیسیون وجود نداشت و شرکتهای فناوری و استارتآپهای اروپایی از آن راضی نیستند.
در واقع قانون گذاران هوش مصنوعی را مانند یک آجر می بینند. شما میتوانید با آن بیمارستان یا مدرسه بسازید یا میتوانید آن را از پنجره پرتاب کنید.»
عقل سلیم به شما می گوید که نباید آنقدر روی آجر تمرکز کنید، بلکه باید روی استفاده از آجر تمرکز کنید.
گروه لابیگری مستقر در بروکسل، میگوید که هر تلاشی برای تنظیم قانون درباره مدلهای مبتنی بر هوش مصنوعی و بنیادی با هدف کلی «اثرات مضر» بر اکوسیستم استارتآپها خواهد داشت.
این گروه در یک مقاله سیاستی که در اکتبر منتشر شد، گفت: «این به ابهام قانونی در زمانی دامن میزند که بازیگران کوچکتر، مانند استارتآپها، بیش از هر زمان دیگری به ثبات نظارتی نیاز دارند… تعهدات سنگین هوش مصنوعی با هدف کلی بر استارتآپهای نوپا و توانایی آنها در مقیاسپذیری تأثیر میگذارد».
رویکرد دو لایه
وقتی نوبت به تنظیم مشاغلی میرسد که بر روی مدلهای بنیادی کار میکنند، به نظر میرسد سیاستگذاران به سمت معرفی آستانهای تمایل دارند که تحت آن شرایط جدید فقط برای شرکتهای بزرگتر اعمال میشود.
اما هنوز مشخص نیست که معیارهای شرکتها برای عبور از این آستانه چیست – تعداد کاربران، دانلودها یا سرمایهگذاری که برای توسعه این مدل انجام میشود.
«آستانه چیست؟ چگونه تعریف شده است؟» سدریک او، یکی از بنیانگذاران میسترال، یک استارت آپ فرانسوی که روی مدل های زبان بزرگ کار می کند، می گوید:
«[تأثیر قانون] در پایان به این بستگی دارد که چه تعهداتی فراتر از آستانه و بالاتر از آستانه است.»
اضافه می کند که او اکنون در حال بحث در مورد سناریوهای مختلف با کمیسیون اروپا است و رویکرد مبتنی بر استفاده (تنظیم موارد استفاده پرخطر از فناوری) را ترجیح می دهد.
د Champris در CCIA هشدار می دهد که این رویکرد ممکن است مضر نیز باشد. او میگوید که جداسازی شرکتها بر اساس اندازه (از لحاظ اینکه کدام شرکتها تنظیم میشوند) میتواند از گسترش آنها جلوگیری کند و شرکتها را تشویق کند که کوچک بمانند تا از بار مقررات جلوگیری کنند.
«آیا ما واقعاً میخواهیم در اتحادیه اروپا مشوق توسعه مدلهای غیر پیچیده باشیم؟ آیا ما باید به شرکتهای خود بگوییم که «نباید کاربران زیادی داشته باشید یا دانلودهای زیادی داشته باشید، در غیر این صورت، با الزامات بسیار سختگیرانهتری مواجه خواهید شد؟»
این یک رویکرد خودشکوفایی است و فکر نمیکنم نشاندهنده یا همسو با جاهطلبی شرکتهای اروپایی باشد.»
در ادامه نظام مسائل اتحادیه اروپا با هوش مصنوعی را مطرح می کنیم:
مسئله اتحادیه اروپا (EU) در زمینه هوش مصنوعی، از جمله مسائل مهمی است که در اوروپا به توجه بسیاری از تصمیمگیران و نهادهای مرتبط با سیاستگذاری دولتی و تکنولوژیک انجامیده است. این مسئله مرتبط با تطابق توسعه و استفاده از هوش مصنوعی با ارزشهای اتحادیه اروپا و تأثیر آن بر مسائل متعدد از جمله حقوق بشر، حریم خصوصی، اقتصاد، اشتغال و جوامع متنوع میباشد.
اتحادیه اروپا به دنبال ایجاد یک چارچوب قانونی و سیاستگذاری مناسب برای مدیریت هوش مصنوعی است که موارد زیر را شامل میشود:
حقوق بشر و حریم خصوصی: اتحادیه اروپا میخواهد از مواردی مانند عدالت و حقوق بشر در ارتباط با هوش مصنوعی حفاظت کند و حریم خصوصی افراد را تضمین کند.
امنیت دادهها: اتحادیه به حفاظت دادههای حساس و مقابله با تهدیدات امنیتی در زمینه هوش مصنوعی توجه دارد.
تبیین مسئولیت: قوانین و مقررات برای تعیین مسئولیت در مورد خطاها و تصمیمات نادرست هوش مصنوعی تعریف میکنند.
فرصت برابری: تأمین اینکه هوش مصنوعی فرصتهای برابری را برای افراد و جوامع متنوع فراهم کند.
تحلیل و نظارت: توسعه و استفاده از هوش مصنوعی باید تحت نظارت دقیق قرار گیرد تا تأثیر آن بر جامعه و اقتصاد ارزیابی شود.
همکاری بینالمللی: همکاری با سایر نهادها و کشورها در زمینه هوش مصنوعی به منظور تبادل اطلاعات و تعیین مقررات مشترک.
تعیین مالکیت و حقوق معنوی: مسائل مرتبط با مالکیت و حقوق معنوی مدلها و سیستمهای هوش مصنوعی.
تطبیق با تغییرات سریع: توجه به تحولات سریع در زمینه هوش مصنوعی و تطبیق قوانین و سیاستگذاری با آنها.
تلاش اتحادیه اروپا برای تعیین مقررات مناسب و متناسب با چالشهای هوش مصنوعی به منظور حفظ ارزشها و منافع اجتماعی و اقتصادی اساسی واحدی است که تأثیر گذار بر مسائل بینالمللی و زندگی روزمره مردم اروپا میباشد.
برای برطرف کردن مسائل مرتبط با هوش مصنوعی در اتحادیه اروپا، میتوان راه حلهای متنوعی را در نظر گرفت:
تدوین قوانین و مقررات دقیق: تعیین قوانین دقیق و کامل برای استفاده از هوش مصنوعی که حقوق بشر، حریم خصوصی و امنیت دادهها را تضمین کند.
اعمال اصول شفافیت: تضمین شفافیت در تصمیمات و فرایندهای مرتبط با هوش مصنوعی تا بتوان از عدالت و حقوق افراد اطمینان حاصل کرد.
توسعه تکنولوژیهای حفاظت از حریم خصوصی: سرمایهگذاری در تحقیقات و توسعه تکنولوژیهای محافظت از حریم خصوصی و امنیت دادهها.
تعیین مسئولیت و حسابپذیری: تعیین مسئولیت و حسابپذیری در مورد تصمیمات هوش مصنوعی تا بتوان خطاها را تعقیب و رفع کرد.
توسعه مهارتهای مرتبط با هوش مصنوعی: ایجاد برنامههای آموزشی و تربیتی برای توسعه مهارتهای مورد نیاز در زمینه هوش مصنوعی.
تشویق به تحقیقات و نوآوری: تشویق به تحقیقات و نوآوری در زمینه هوش مصنوعی به منظور توسعه تکنولوژیهای مستدام و بهبود جامعه.
همکاری بینالمللی: همکاری با سایر کشورها و نهادهای بینالمللی به منظور تبادل اطلاعات و تعیین مقررات مشترک.
ارزیابی تأثیرات اجتماعی و اقتصادی: انجام تحلیل دقیق و علمی بر تأثیرات هوش مصنوعی بر جامعه و اقتصاد به منظور اتخاذ تصمیمات بهتر.
ترویج فرصت برابری: اعمال تدابیری برای تأمین اینکه هوش مصنوعی فرصتهای برابری را برای همه فراهم کند.
مشارکت عمومی: جلب دخالت و نظرات عمومی و افراد متخصص در تصمیمگیریها و تعیین مقررات مرتبط با هوش مصنوعی.
با ترکیب این راه حلها و تطابق با چالشها و فرصتهای زمینه هوش مصنوعی، میتوان به مدیریت بهتر و انطباق موفق با این تکنولوژی پرداخت و از مزایای آن بهرهبرد.
مزیت راه حل ها
مزیتهای این راه حلها در مدیریت مسائل هوش مصنوعی شامل تضمین حقوق بشر و حریم خصوصی، افزایش امنیت دادهها و اطلاعات، تشخیص مسئولیت و حسابپذیری در تصمیمات هوش مصنوعی، توسعه مهارتها و اشتغال، تشویق به تحقیقات و نوآوری، همکاری بینالمللی و ارزیابی تأثیرات اجتماعی و اقتصادی مثبت، ترویج فرصت برابری و مشارکت عمومی برای تصمیمگیری دموکراتیکتر میباشند. این راه حلها به افزایش بهرهوری و تعادل اجتماعی و اقتصادی منجر میشوند و از مزایای هوش مصنوعی بهرهبری مؤثر میکنند.
نمونه موفق قانون گذاری در هوش مصنوعی
بله، در دنیا مثالهای موفقی از قوانین و سیاستگذاری در زمینه هوش مصنوعی وجود دارد. در این زمینه، اتحادیه اروپا (EU) یکی از نهادهایی است که تاکید زیادی بر قوانین و مقررات هوش مصنوعی دارد. در آوریل 2021، اتحادیه اروپا یک پیشنهاد برای “قوانین کنوانسیونی هوش مصنوعی” ارائه داد که شامل مقررات دقیقی برای استفاده از هوش مصنوعی در موارد مختلف از جمله حقوق بشر، حریم خصوصی، امنیت دادهها، تبیین مسئولیت، و انتقال تکنولوژی به کشورهای سوم میشد. این پیشنهاد نمونهای از تلاشهای یک نهاد بزرگ در جهان برای ایجاد قوانین جامع برای مدیریت هوش مصنوعی است.
علاوه بر اتحادیه اروپا، دیگر کشورها نیز تا حدودی قوانین و مقررات مرتبط با هوش مصنوعی دارند. به عنوان مثال، کانادا، آمریکا، چین، و کره جنوبی نیز به تطویر قوانین و مقررات مختلف در این زمینه پرداختهاند. هر کدام از این قوانین و مقررات به تطابق با نیازها و ارزشهای محلی و منطقهای خود میپردازند.
در ایالات متحده (آمریکا) نیز تلاشهای زیادی در زمینه قانونگذاری برای هوش مصنوعی انجام شده است. گواهی این موضوع میتواند در مثالهای زیر مشاهده شود:
تشکیل گروهها و کمیسیونها: در آمریکا، گروهها و کمیسیونهای مختلف تشکیل شدهاند تا به مسائل مرتبط با هوش مصنوعی بپردازند. به عنوان مثال، “کمیسیون هوش مصنوعی ملی” (National Artificial Intelligence Commission) به توصیهها و مشورتهای مرتبط با هوش مصنوعی پرداخته و در تدوین قوانین مرتبط با آن نقش دارد.
قوانین مختلف ایالتی: برخی از ایالتها در آمریکا نیز قوانین و مقررات مرتبط با هوش مصنوعی دارند. به عنوان مثال، ایالت کالیفرنیا “قانون حفاظت از حقوق افراد در برابر اشتباهات هوش مصنوعی” (California Consumer Protection Act) را تصویب کرده که حقوق حریم خصوصی و اطلاعات مرتبط با هوش مصنوعی را تضمین میکند.
تشکیل کنفرانسها و سمینارها: برگزاری کنفرانسها و سمینارها در آمریکا با حضور متخصصان و سیاستگذاران برای بحث و تبادل نظر در مورد قوانین و مقررات هوش مصنوعی رایج است. این تلاشها به شکل دستیابی به درک عمیقتر از چالشها و فرصتهای مرتبط با هوش مصنوعی کمک میکنند.
تحقیقات و پروژههای دولتی: دولت ایالات متحده نیز منابعی را برای تحقیقات در زمینه هوش مصنوعی و پیادهسازی پروژههای مختلف مختصص میکند. این تحقیقات به مطالعه مسائل مرتبط با هوش مصنوعی و تأثیر آن بر جامعه و اقتصاد کمک میکنند.
در کل، آمریکا نیز توجه ویژهای به قانونگذاری و سیاستگذاری در زمینه هوش مصنوعی دارد و تلاش میکند تا قوانینی کاملتر و جامعتر در این زمینه ایجاد کند.
مسیر پیش روی اتحادیه اروپا
برای رسیدن به ادبیات مشترک در زمینه هوش مصنوعی، یک اتحادیه اروپا میتوان زیر را انجام داد:
استانداردها و مقررات مشترک: ایجاد استانداردها و مقررات مشترک در زمینه مصنوعی مصنوعی که برای توسعه و استفاده از این فناوری برای کمک های اجتماعی و اقتصادی مختلف استفاده می شود. این استانداردها میتوانند تأثیر بیشتری بر رفتار کسبوکارها و توسعه فناوریهای هوش مصنوعی داشته باشند.
تحقیقات و پژوهشهای مشترک: مشارکت با تحقیقات مشترک و همکاری مشترک در زمینه مصنوعی مصنوعی برای اشتراکگذاری دادهها و موضوعات علمی. این تحقیقات میتوانند به توسعه ادبیات مشترک و راهکارهای نوآورانه کمک کنند.
کنفرانسها و سمینارها: همایشها و سمینارها در زمینه هوش مصنوعی برای تبادل نظر و تبادل دانش و تجربیات بینالمللی و اندیشمندان.
تبادل اطلاعات و دادهها: ترویج تبادلها و اطلاعات بین کشورها و مؤسسات تحقیقاتی در زمینه هوش مصنوعی تا ادبیات مشترک توسعه پیدا کند.
تعیین مسیرهای کاری مشترک: اتحادیه اروپا میتواند با عضویت مسیرهای مشترک برای توسعه و ترویج صنعت مصنوعی در حوزههای مختلف اقتصادی و اجتماعی به منظور ایجاد یک ادبیات مشترک.
آموزش و پرورش: توسعه برنامههای آموزشی و تربیتی مشترک در زمینه هوش مصنوعی افراد مجرد و متخصصین متخصصین در این حوزه میشوند.
مشارکت شهروندی: مشارکت به مشارکت شهروندی در تصمیم گیری های مرتبط با هوش مصنوعی و جلب نظرات عمومی در فرآیندهای سیاست گذاری.
با انجام این، اتحادیه اروپا میتواند به ایجاد یک ادبیات مشترک و پایدار در زمینه هوش مصنوعی در اروپا و در سطح جهانی کمک کند. این ادبیات مشترک میتوان به توسعه و انتقال فناوریهای هوش مصنوعی به نحوی که از عمومی و حقوق انسانی مراعی کند، کمک کند.