جهان واقعی، جهان ثبت و ایستایی نیست. هواپیما تا ابد تنها وسیله سفر هوایی نخواهد بود. تغییر جهان، قوانین جدید را وضع می‌کند. و بازی جدید را نمی‌توان با قوانین قدیمی اجرا کرد. اگر چنین فکر می‌کنید، شما در دام استراتژی کوته‌بینانه گیر افتاده‌اید. اکنون جهان متحول شده است، و اگر نتوانید پویا با این جریا‌ن‌ها حرکت کنید، موفقیتی در کار نخواهد بود.
برعکس دیگر کتاب‌های ست گادین که معمولا مجموعه‌ی گردآوری‌شده از پست‌های وبلاگش هستند، این کتاب از یک نقطه مشخص شروع شده و با نظم خاصی خواننده را با خود همراه می‌کند. شاید این بهترین کتاب گادین باشد.
این در ذات انسان است که به دنبال قبیله‌هایی برای خود باشد؛ قبایلی مذهبی، اخلاقی، اقتصادی، سیاسی و حتی هنری. تعلق داشتن به یک گروه، از قدرتمندترین مکانیزم‌های بقای انسان‌هاست. ما گروهی فکر میکنیم و در این میان نیاز به رهبری داریم که ما را در جهت رسیدن به هدف یاری کند. اما آیا رهبر با مدیر تفاوت دارد؟ خصوصیات یک رهبر چگونه است؟ آیا او فردی متفاوت‌تر از ماست؟
واژه قبیله، امروزه به معنای تشکیل گروهی از افراد براساس سرگرمی‌ها، علایق تخصصی، جهت‌گیری سیاسی و به بیان بهتر گروهی از افراد که ایده مشترکی را دنبال می‌کنند گفته می‌شود. و عصر اینترنت این تعاملات و ارتباطات را بسیار برای ما راحت‌تر کرده است. اگر شما عضو یک گروه علاقمند به کتاب باشید، پس شما هم عضو قبیله عاشقان کتاب هستید. اما این قبیله باید یک رهبر یا حتی در اصطلاح دنیای مجازی، ادمینی داشته باشد. این رهبر چگونه است؟
عموما اصطلاح رهبر برای سیاست و مذهب به کار می‌رود و یکی از ویژگی‌های رهبر، کاریزماتیک بودن اوست و در رأس هر قبیله موفق، رهبری پرشور و متعهد وجود دارد که خدمت به اعضای گروهش را از منفعت شخصی خود بالاتر می‌داند.
نویسنده در این کتاب، با ذکر مثال‌های واقعی از افرادی پرشور و هیجان که دارای ایده‌های به ظاهر غیرعملی هستند، و چگونگی تحقق ایده‌های آن‌ها سخن می‌گوید و به مخاطب خود می‌گوید برای رسیدن به رهبری کاریزماتیک، آن هم اول در زندگی خود، کار بسیار سختی در پیش نیست. کافیست بخواهید تغییر کنید. آن هم قدم به قدم!
این نگاه یکسان و مثبتی که به همه افراد یک سازمان و جامعه دارد از نقاط قوت کتاب است. در این کتاب شما برای اینکه رهبر و فرد موفقی باشید، لازم نیست ویژگی‌های خاصی داشته باشید، بلکه شرط اول آن را «باور» نام می‌برد. گادین تاکید می‌کند که قبیله یعنی باور. آیا به کاری که انجام می‌دهید باور دارید؟ هر روز؟ اگر چنین است، پس شما درخشان‌ترین استراتژی برای تبدیل شدن به یک رهبر را دارید.
«روزتان را چگونه گذراندید؟» اهمیت این سوال بیشتر از چیزی است که می‌پندازید. تفاوت را کسی ایجاد می‌کند که با علاقه و باور به کاری که می‌کند اتفاقات را رقم می‌زند. این افراد همان دگراندیشان هستند. رهبران جدیدی که وضع موجود را به چالش می‌کشند، پیشاپیش قبیله حرکت می‌کنند و جنبش‌ها را پایه‌گذاری می‌نمایند.
متاسفانه آموزش، دانش‌آموزان را برای تبدیل به بزرگترین رهبران آماده نمی‌کند. رهبران موفق در قدم اول به خودشان باور دارند. فردی که ایمان دارد در بنایی، نقاشی، مدیریت و یا هر عملی می‌تواند خوشحال و با انگیزه کار کند، قطعا بزرگترین تغییرات را اعمال می‌کند.
شاید بپرسید فرق رهبری با مدیریت چیست؟ مدیریت مهارت اداره کردن منابع برای انجام کار است. شما مدیر رستورانی هستید که منابع لازم را در اختیار دارید، و وظیفه شما مدیریت منابع همراه با کمترین هزینه و بیشترین سود است. اما رهبری، خلق کردن تغییری است که به آن باور داریم. هرچند تغییر همیشه هراس‌انگیز است.
عضویت در قبیله‌ای با رهبری شما امری داوطلبانه است. اما اگر همچون پادشاه یا دیکتاتوری حکومت کنید، بزودی خود را بر تختی خالی از پیرو خواهید دید. لذا بهتر است که از تمامی سطوح ارتباطی و انعطاف‌پذیری با اعضای قبیله خود بهره بگیرید.
می‌‌توان گفت ست گادین، مهم‌ترین ویژگی رهبران را آغازگر بودن می‌داند. کسانی که منتظر نیستند تا دیگران کاری انجام دهند؛ بلکه خود کار را آغاز می‌کنند.
به همین علت، کسی مثل جیمی ویلز از بنیان‌گذاران ویکی پدیا را یک رهبر می‌بیند. کسی که ایده‌ی ویکی و ویکی‌نویسی را گسترش داد و چیزی را به جهان افزود که امروز، بخشی از زندگی بسیاری از ماست.
متن کتاب تا حدود زیادی انگیزشی است، اما آنچه در این کتاب متفاوت است، تک‌بعدی ننگریستن نویسنده است. عموم کتاب‌های انگیزشی درونمایه‌ی به رخ کشیدن موفقیت‌های نویسنده را دارد. این یعنی فردی که گمان می‌کند آنقدر موفق است که می‌تواند برای دیگران تجویزهای یکسان بنویسد. در این کتاب گادین تلاش می‌کند تا به مخاطب بگوید، با توجه به تفاوت‌های خود، راه‌شان را پیدا کنند، و کاربردی بودن محتوا فارغ از سمت شغلی و فردی، باعث شده تا این کتاب حتی برای کسانی که از خواندن کتاب‌های انگیزشی فراری هستند، مناسب باشد.
این کتاب با نام اصلی Tribes، نخستین‌بار توسط امیر انصاری ترجمه و توسط نشر آموخته منتشر شد.
نثر کتاب روان، با ترجمه خوب؛ و سطح آن در میان کتاب‌های مدیریتی متوسط است. نقد اصلی وارد شده به این کتاب، عدم تفکیک در ارائه توضیحات مترجم و نویسنده است؛ که و اگر نسخه‌ی اصلی را در اختیار نداشته باشید، نمی‌توانید متوجه شوید که توضیحات داخل پرانتز را چه کسی گفته است.
مشخصات کتاب:130 صفحه/ رقعی/ شومیز/ چاپ چهارم، 1401، قیمت 76 هزار تومان
نویسنده: مروا کاظم‌زاده
